Bezpieczeństwo danych w systemie zarządzania produkcją – dobre praktyki

Żyjemy w epoce transformacji cyfrowej – nie dziwi nas więc, że przedsiębiorstwa produkcyjne coraz bardziej polegają na zintegrowanych systemach informatycznych do zarządzania swoimi operacjami. Z tego względu cyberbezpieczeństwo przemysłu i bezpieczeństwa danych nabierają nowego wymiaru. Rozwój technologiczny przynosi ze sobą nie tylko możliwości optymalizacji procesów i zwiększenia efektywności, ale także nowe wyzwania związane z ochroną przed cyberzagrożeniami.

Znaczenie cyberbezpieczeństwa w przemyśle, a więc także w kontekście systemów zarządzania produkcją jest wielowymiarowe. Obejmuje nie tylko ochronę danych osobowych i poufnych informacji biznesowych, ale również zapewnienie ciągłości działania i ochronę infrastruktury krytycznej.

Realia współczesnego przemysłu, charakteryzującego się wysokim stopniem automatyzacji i cyfryzacji, wymagają kompleksowego podejścia do zarządzania ryzykiem cybernetycznym. Dobre praktyki w tym zakresie, obejmujące m.in. regularne szkolenia pracowników, zarządzanie uprawnieniami użytkowników, czy współpracę w całym łańcuchu dostaw, stają się kluczowe dla zachowania konkurencyjności i bezpieczeństwa przedsiębiorstw.

Spis treści:

• Co reguluje kwestię cyberbezpieczeństwa przemysłu w Polsce?
• Dobre praktyki w zarządzaniu bezpieczeństwem danych w przemyśle
• Na jakich standardach opiera się cyberbezpieczeństwo w przemyśle?
• Cyberbezpieczeństwo przemysłu wedle raportów branżowych
• Jak zmieni się podejście do cyberbezpieczeństwa w przemyśle? Trendy i wyzwania

Co reguluje kwestię cyberbezpieczeństwa przemysłu w Polsce?

Rozwój przepisów regulujących cyberbezpieczeństwo (w Polsce jest to Krajowy System Cyberbezpieczeństwa) jest odpowiedzią na rosnącą potrzebę ochrony infrastruktury krytycznej i danych osobowych. Wprowadzenie ustawy KSC ma na celu wykrywanie, zapobieganie i minimalizowanie skutków cyberataków. Obowiązujące przepisy obejmują szereg sektorów, w tym energetykę, transport, bankowość, ochronę zdrowia oraz zaopatrzenie w wodę. Ważną rolę odgrywa tutaj również RODO, które ustanawia ramy ochrony danych osobowych w Unii Europejskiej, nakładając na przedsiębiorstwa obowiązek zabezpieczania danych osobowych przed nieuprawnionym dostępem czy wyciekiem.

Dobre praktyki w zarządzaniu bezpieczeństwem danych w przemyśle

O czym warto pamiętać, mając na uwadze bezpieczeństwo danych w przedsiębiorstwie produkcyjnym? Oto kilka aspektów, o które warto zadbać.

Współpraca w łańcuchu dostaw

Jedną z kluczowych praktyk jest współpraca ze wszystkimi podmiotami biorącymi udział w procesach logistycznych. Zarządzanie łańcuchem dostaw oparte na kooperacji umożliwia skoordynowane podejście do cyberbezpieczeństwa, minimalizując ryzyko ataków wynikające z luk w zabezpieczeniach. Wartością dodaną jest dzielenie się wiedzą i doświadczeniami odnośnie incydentów dotyczące cyberbezpieczeństwa w przemyśle, co jest możliwe dzięki działalności branżowych centrum wymiany informacji i analiz (ISAC). Współpraca ta sprzyja proaktywnej ochronie i służy dalszemu doskonaleniu standardów i dobrych praktyk.

Szkolenia dla pracowników wszystkich szczebli

Kolejnym aspektem jest przeprowadzanie regularnych szkoleń dla wszystkich poziomów zatrudnienia, mających na celu podnoszenie świadomości zagrożeń. Ludzie są często najsłabszym ogniwem w łańcuchu bezpieczeństwa, dlatego ważne jest, aby każdy pracownik wiedział, jak bezpiecznie korzystać z cyfrowych narzędzi i jakie działania mogą być ryzykowne. Szkolenia powinny zawierać regularnie aktualizowane treści i zagadnienia, aby odzwierciedlały ewoluujący krajobraz zagrożeń.

Uprawnienia użytkowników

Zarządzanie uprawnieniami użytkowników to kolejna istotna praktyka. Odpowiednie zarządzanie dostępem do systemów i danych, szczególnie w odniesieniu do kont uprzywilejowanych, może znacząco zwiększyć poziom bezpieczeństwa organizacji. Nadmierne uprawnienia mogą otworzyć drogę dla ataków, dlatego zarządzanie tożsamością i dostępem zdalnym nie powinno być zaniedbywane.

W Nexelem wspieramy zarządzanie bezpieczeństwem danych w firmach produkcyjnych dzięki możliwości zdefiniowania wielopoziomowych ról i uprawnień użytkowników. Co więcej pracownik może otrzymać uprawnienia tylko do konkretnego typu danych (części danych), które powinien widzić w danym widoku.

Krzysztof Sobota – Product Manager w Nexelem by VirtusLab

Audyty bezpieczeństwa i ocena podatności

Przeprowadzanie regularnych audytów bezpieczeństwa jest kluczowe w identyfikacji słabych punktów w infrastrukturze IT przedsiębiorstwa. Audyty te powinny być przeprowadzane zarówno wewnętrznie, jak i przez zewnętrznych ekspertów, aby zapewnić obiektywną ocenę aktualnego stanu zabezpieczeń. Regularna ocena podatności pozwala na wykrywanie i łatanie luk w zabezpieczeniach przed wykorzystaniem ich przez cyberprzestępców.

Jeżeli interesuje Cię audyt bezpieczeństwa w Twojej firmie to skontaktuj się z nami.

Szyfrowanie danych

Wykorzystanie szyfrowania do zabezpieczenia przechowywanych (na dyskach, w bazach danych) jak i przesyłanych (np. w komunikacji między urządzeniami) danych , jest podstawową metodą ochrony poufności i integralności informacji. Wdrożenie silnych algorytmów szyfrowania uniemożliwia nieautoryzowany dostęp do danych, nawet w przypadku ich wykradzenia.

Regularne kopie zapasowe

Systematyczne tworzenie backupów oraz opracowanie i testowanie planów odtwarzania po awarii są niezbędne dla zapewnienia ciągłości działania w przypadku cyberataku. Ważne jest, aby kopie zapasowe były przechowywane w bezpiecznej lokalizacji, najlepiej oddzielonej od głównej sieci, co minimalizuje ryzyko ich uszkodzenia czy zaszyfrowania przez ransomware.

Zarządzanie ryzykiem

Ocena ryzyka i odpowiednie zarządzanie nim są kluczowe dla zabezpieczenia przed nowymi zagrożeniami i tożsame z kompleksowym podejściem do cyberbezpieczeństwa w przemyśle. Niestety, wiele organizacji podchodzi do tego aspektu w sposób reaktywny, nie posiadając odpowiednich środków bezpieczeństwa aplikacji czy podstawowych środków nadzoru nad krytycznymi dostawcami. Konieczne jest rozpoznanie nowych rodzajów ryzyka, koncentracja na elementach kontroli oraz doskonalenie podstaw, co obejmuje również zgodność z rosnącymi wymogami regulacyjnymi

Stosowanie się do norm i standardów bezpieczeństwa danych w przemyśle

Warto również wskazać na znaczenie stosowania międzynarodowych norm i standardów cyberbezpieczeństwa – to między innymi PN-ISO/IEC 27001, ISO/IEC 15408 (Common Criteria), ITIL, NIST czy zalecenia OECD. Dostosowanie się do tych standardów nie tylko zwiększa bezpieczeństwo, ale również ułatwia organizacjom przestrzeganie przepisów prawnych, takich jak RODO.

Jednym ze standardów bezpieczeństwa w branży automotive jest TISAX.

Jednym z podstawowych standardów o których warto pomyśleć pracują w branży automotive operując jako dostawca lub producent jest standard TISAX. Opracowany przez niemieckie stowarzyszenie branży automotive – VDA (Verband der Automobilindustrie).

TISAX opiera się na normie ISO/IEC 27001 rozszerzając jej wymagania o aspekty szczególnie istotne dla branży automotive. Kategorie wymagań zostały podzielone na:

• Zarządzanie bezpieczeństwem informacji w tym zarządzanie ryzykiem
• Zarządzanie aktywami
• Ochronę prototypów
• Ochronę danych w tym danych osobowych
• Kontrolę fizyczną i środowiskową
• Zabezpieczenia IT (kryptografia, operacje, wytwarzanie aplikacji, nabywanie aplikacji, zarządzanie dostawcami)
• Uprawnienia dostępu i zarządzanie tożsamością
• Zarządzanie incydentami bezpieczeństwa
• Ochrona informacji w projektach oraz w cyklu życia produktów

— Jaki jest cel certyfikacji w standardzie TISAX?

Odpowiada Mateusz Borowski, Senior Security Engineer w VirtusLab:

“Celem TISAX jest zharmonizowanie wymagań dotyczących bezpieczeństwa informacji w łańcuchu dostawców branży motoryzacyjnej, umożliwiając tym samym efektywniejszą i bardziej bezpieczną współpracę pomiędzy wszystkimi uczestnikami rynku. Co więcej zdobycie standardu może też stanowić przewagę konkurencyjną lub otworzyć drogi do pozyskania kontraktów w regionie DACH.”

Standard wraz z wytycznymi jego stosowania można pobrać z portalu ENX.

Na jakich standardach opiera się cyberbezpieczeństwo w przemyśle?

Najważniejszym elementem w tym zakresie będą europejskie ramy certyfikacji cyberbezpieczeństwa, które zwiększają jego poziom w UE i umożliwiają zharmonizowane podejście do certyfikacji produktów, usług i procesów ICT. Programy te umożliwiają ocenę zgodności przez stronę pierwszą dla produktów i usług stanowiących niskie ryzyko i obejmują różne poziomy zaufania (“podstawowy”, “istotny” i “wysoki”).

Wprowadzenie europejskich ram certyfikacji ma na celu poprawę poziomu cyberbezpieczeństwa w przemyśle europejskim (oraz wielu innych sektorach) i umożliwienie zharmonizowanego podejścia do certyfikacji produktów, usług i procesów ICT. Dobrowolne programy certyfikacji służą różnym celom bezpieczeństwa i przewidują różne poziomy zaufania, co umożliwia producentom i usługodawcom dokonanie samodzielnej oceny zgodności dla produktów i usług o niskim ryzyku.

Cyberbezpieczeństwo przemysłu wedle raportów branżowych

Raport Deloitte na temat cyberbezpieczeństwa inteligentnych fabryk w przemyśle produkcyjnym podkreśla, że rosnąca integracja systemów IT (informacyjnych) i OT (operacyjnych) oraz postępująca digitalizacja procesów produkcyjnych znacząco zwiększają ryzyko cyberataków. W odpowiedzi na te wyzwania przedsiębiorstwa muszą rozwijać strategie cyberbezpieczeństwa, które są elastyczne i mogą szybko adaptować się do nowych zagrożeń. Kluczowe jest tu również budowanie świadomości i kompetencji w zakresie bezpieczeństwa danych na wszystkich poziomach organizacji.

Databricks zwraca uwagę na to, jak technologie bazujące na danych (głównie sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe) mogą odgrywać kluczową rolę w detekcji i reakcji na incydenty cyberbezpieczeństwa w przemyśle produkcyjnym. Analiza danych w czasie rzeczywistym umożliwia nie tylko identyfikację nieautoryzowanych prób dostępu, ale również przewidywanie potencjalnych ataków przed ich wystąpieniem, co pozwala na proaktywne zabezpieczanie systemów.

BYOS natomiast prezentuje szereg statystyk dotyczących cyberbezpieczeństwa w sektorze produkcji, podkreślając rosnący trend w liczbie i złożoności cyberataków na ten obszar przemysłu. Raport wskazuje, że firmy produkcyjne często są celem ataków ransomware i phishingu, co podkreśla potrzebę wdrożenia zaawansowanych rozwiązań bezpieczeństwa i regularnego szkolenia pracowników z zakresu tzw. cyberhigieny.

Jak zmieni się podejście do cyberbezpieczeństwa w przemyśle? Trendy i wyzwania

Jednym z najważniejszych trendów jest rosnące wykorzystanie automatyzacji i sztucznej inteligencji (AI) w celu wzmacniania cyberbezpieczeństwa. Narzędzia te mogą analizować ogromne ilości danych w celu identyfikacji zagrożeń w czasie rzeczywistym, co jest szczególnie wartościowe w środowisku produkcyjnym, gdzie każda minuta przestoju może oznaczać znaczące straty finansowe. Sztuczna inteligencja w zarządzaniu produkcją jako element systemu bezpieczeństwa może również przewidywać potencjalne wektory ataków na podstawie analizy trendów, co pozwala na proaktywne wzmacnianie zabezpieczeń.

Kolejną istotną zmianą jest wspomniane w raporcie Deloitte łączenie technologii informatycznych (IT) z operacyjnymi (OT). Tradycyjnie rozdzielone, te dwa światy coraz częściej się przenikają, co może zwiększać ryzyko cyberataków na kluczową infrastrukturę produkcyjną. W odpowiedzi na te wyzwania przyszłość cyberbezpieczeństwa w przemyśle produkcyjnym będzie wymagała jeszcze większej integracji rozwiązań bezpieczeństwa IT i OT, w celu zapewnienia wszechstronnej ochrony przed zagrożeniami.

Przyszłość przyniesie również rosnącą popularność zintegrowanych platform bezpieczeństwa, które oferują kompleksową ochronę przed różnorodnymi zagrożeniami. Takie platformy będą integrować różne narzędzia bezpieczeństwa – od firewalli i systemów wykrywania intruzów po zaawansowane mechanizmy analizy i reakcji na incydenty – w jednym, łatwym do zarządzania ekosystemie.

Przemysł 4.0 stoi przed wyzwaniami, które wymagają nie tylko zastosowania najnowszych technologii, ale także budowania kultury organizacyjnej, w której bezpieczeństwo jest priorytetem na każdym szczeblu. Rozwój narzędzi opartych na AI, większa integracja systemów IT i OT, adaptacja do nowych norm i regulacji, edukacja pracowników oraz wdrażanie zintegrowanych platform bezpieczeństwa to kluczowe elementy i dobre praktyki, które będą kształtować przyszłość bezpieczeństwa danych przemysłu produkcyjnego.

O Nexelem

Nexelem to bezpieczne oprogramowanie dla przemysłu tworzone przez firmę VirtusLab Sp. z o.o. certyfikowanej pod kątem zarządzania bezpieczeństwem informacji ISO 27001 i TISAX. Nasze oprogramowanie dla fabryk usprawnia zarządzanie produkcją oraz wspiera managerów produkcji w obszarach takich jak:

• gospodarka materiałowa
• logistyka wewnętrzna
• zarządzanie kosztami produkcji
• planowanie i raportowanie produkcji
• zarządzanie zleceniami produkcyjnymi
• komunikacja z biznesem po stronie dostawcy i klienta
• Integracja z systemem ERP
• IOT i komunikacja z maszynami

Nasze oprogramowanie tworzymy z myślą utrzymaniu najwyższych standardów bezpieczeństwa oraz ludziach, którzy będą go używać. Sprawdź nasze demo lub skontaktuj się z nami.