Zarządzanie łańcuchem dostaw – definicja, wyzwania i szanse
Duża konkurencja na rynku, szybko zmieniające się koszty surowców, a także sytuacja geopolityczna. W takich warunkach elastyczne i sprawne zarządzanie łańcuchem dostaw to zadanie trudne, wymagające bardzo dobrej organizacji. Jak można robić to skutecznie? Jakie są inne wyzwania w tym zakresie i jak im sprostać? Jakie są metody zarządzania stosowane najczęściej i do jakich przedsiębiorstw są kierowane? Pozostań z nami, aby dowiedzieć się, jak najlepiej zarządzać łańcuchem dostaw we własnej firmie.
Spis treści:
- Łańcuchy dostaw w ujęciu historycznym oraz ich definicja
- Logistyka a łańcuchy dostaw
- Czym jest zarządzanie łańcuchem dostaw?
- Największe wyzwania zarządzania łańcuchem dostaw
- Jakie są korzyści efektywnego zarządzania łańcuchem dostaw?
- Najpopularniejsze metody zarządzania łańcuchem dostaw
- Dobór metody zarządzania łańcuchem dostaw
- Podsumowanie
Łańcuchy dostaw w ujęciu historycznym oraz ich definicja
Łańcuchy dostaw nie są oczywiście nowością, istnieją bowiem już od starożytności, gdy miały miejsce pierwsze transakcje handlowe. Samo pojęcie pojawiło się jednak dopiero w drugiej połowie XX wieku, gdy na sile nabrał proces industrializacji, a procesy te stały się zdecydowanie bardziej złożone i wielopoziomowe.
Jak więc można zdefiniować łańcuch dostaw? W praktyce to procesy od złożenia zamówienia na konkretny produkt, aż do rozliczenia transakcji. Obejmuje więc etapy planowania, realizacji, a także kontroli czynności łączących źródło produktu z jego klientem docelowym. Obecnie jest to jednak niezwykle złożony proces, który ulega także wielu wahaniom ze względu na geopolityczne i ekonomiczne czynniki, a także zmieniające się potrzeby rynkowe.
Logistyka a łańcuchy dostaw
Warto nakreślić też, czym w tym kontekście jest logistyka. Jak się okazuje, jest ona jednym z elementów łańcucha dostaw obejmujących czynności związane z magazynowaniem, transportowaniem, a także dystrybuowaniem produktów. Pojęć tych nie należy więc mylić, również w kontekście zarządzania logistyką, które obejmuje tylko część całego procesu w zakresie łańcucha dostaw.
Czym jest zarządzanie łańcuchem dostaw?
Nieodłącznie z pojęciem łańcucha dostaw łączy się kwestia zarządzania nim, czyli Supply Chain Management. Celem jest w tym przypadku prawidłowa koordynacja ogniw łańcucha dostaw tak, aby był on dobrze zoptymalizowany i pomagał zwiększyć efektywność firmy. Wyzwania współczesności sprawiają jednak, że koordynacja w tym zakresie nie należy do łatwych. Stąd też przedsiębiorstwa coraz częściej sięgają po nowoczesne systemy do zarządzania łańcuchem dostaw, mające na celu usprawnić procesy i zapewnić konkurencyjność na rynkach.
Największe wyzwania zarządzania łańcuchem dostaw
Zarządzanie łańcuchem dostaw to dla przedsiębiorców wiele wyzwań. Ich świadomość jest ważna, aby móc znacznie lepiej im przeciwdziałać i tym samym funkcjonować bardziej efektywnie. Oto najważniejsze z nich.
Po pierwsze, obecnie łańcuchy te należą do bardzo złożonych i ulegają wielu zmianom, w tym personalizacji, która wymaga od wytwórców zdecydowanie większej elastyczności w działaniu. Podejście elastyczne w przypadku tak skomplikowanych procesów nie należy jednak do łatwych i wymaga nowoczesnego zarządzania.
Po drugie, zmiany geopolityczne oraz gospodarcze znacząco wpływają na łańcuchy dostaw, zwłaszcza w przedsiębiorstwach produkcyjnych korzystających z wydobywanych surowców. W tym przypadku ponownie konieczna jest elastyczność, aby móc jak najszybciej rekonfigurować łańcuch dostaw, aby pozyskać materiały z innego źródła i dostarczać produkty bez opóźnień. Oczywiście w tej sytuacji niezbędny jest również sprawdzony system logistyki zaopatrzenia surowców, a także system magazynowy, które pozwalają skuteczniej zarządzać surowcami.
Po trzecie, przedsiębiorstwa w ostatnim czasie muszą mierzyć się ze wzrostem kosztów w przypadku każdego z etapów łańcucha dostaw. Ich zmniejszenie to nierzadko być albo nie być dla danego podmiotu, stąd też optymalizacja wydatków pełni tak istotną funkcję w procesie zarządzania łańcuchem dostaw.
Po czwarte, podmioty muszą sprostać potrzebom odbiorców na kolejnych ogniwach łańcucha, którzy oczekują jak największej transparentności procesów. Aby było to możliwe, niezbędne są nowoczesne systemy do gromadzenia danych na każdym etapie, ale w formie jak najbardziej przejrzystej.
Jakie są korzyści efektywnego zarządzania łańcuchem dostaw?
Wiedza o wyzwaniach to jedno, podobnie jak świadomość tego, że będą one pojawiać się zawsze. Warto jednak skupić się na szansach związanych z efektywnym zarządzaniem łańcuchem dostaw, aby nie poprzestawać na jego optymalizowaniu.
1. Niższe koszty
Obniżenie kosztów to jeden z głównych sposobów na to, aby poprawić konkurencyjność na rynku. Dlatego też skuteczne zarządzanie łańcuchem dostaw to przede wszystkim kontrola wydatków oraz sprawdzanie, które etapy pochłaniają najwięcej zasobów oraz jak temu przeciwdziałać. Co w przypadku łańcucha dostaw może je generować? Przykładów jest oczywiście wiele, a jednym z nich jest nieefektywne zarządzanie flotą dostawców oraz puste przebiegi w zakresie dostaw.
2. Większa elastyczność procesu
Jak wspomnieliśmy, wyzwania związane z zarządzaniem łańcuchami dostaw w obecnej rzeczywistości są zmienne. Dlatego też tak istotne znaczenie ma elastyczność w podejściu tak, aby na wypadek różnego rodzaju problemów i wyzwań (np. z dostawami materiałów produkcyjnych) móc lepiej sobie z nimi poradzić. Bazą dla zwiększenia elastyczności są dane dostarczane na bieżąco dzięki systemom do zarządzania SCM, które oferuje coraz więcej firm.
3. Większa produktywność
Zarządzanie łańcuchem dostaw to bardzo skomplikowany proces. Jeśli jednak zostanie odpowiednio zoptymalizowany oraz usprawniony, to wówczas można liczyć na zwiększenie produktywności. Większa produktywność to natomiast najczęściej większe zyski.
4. Lepsze relacje z odbiorcami
Odbiorcy są absolutnie kluczowymi elementami w zarządzaniu łańcuchem dostaw. Mają ogromny wpływ na jego kształtowanie, gdyż to ich potrzeby – często coraz większe, ale i zmieniające się w czasie – wymuszają optymalizacje poszczególnych procesów. Jednak dzięki efektywniejszemu zarządzaniu łańcuchem dostaw istnieje szansa, aby w sposób znaczący poprawić relacje z odbiorcami i tym samym poprawić konkurencyjność podmiotu. Skutek? Większe zyski, mniejsza podatność na utratę klientów oraz większe zaufanie ze strony rynku.
Najpopularniejsze metody zarządzania łańcuchem dostaw
W kontekście zarządzania łańcuchem dostaw można kierować się jedną z wielu metod. Wybór odpowiedniej to klucz do sukcesu, a czynników, które trzeba wziąć w tym przypadku pod uwagę jest oczywiście wiele. Najważniejsze z nich to popyt oraz cykl życia produktu, choć niemniej istotny jest rynek, który w ostatnich latach ulega intensywnym zmianom. Oto najważniejsze techniki stosowane w tym zakresie.
1. Lean Management
Lean Management w kontekście zarządzania łańcuchem dostaw to metoda znana i ceniona. Przyświeca jej cel w postaci „wyszczuplania procesów”, zwłaszcza w zakresie obniżania kosztów poszczególnych etapów tak, aby końcowy klient mógł cieszyć się jak najniższą ceną. Kiedy takie podejście sprawdza się najlepiej? Głównie w przypadku produktów o długim cyklu życia oraz wtedy, gdy popyt na nie jest przewidywalny, czego przykładem jest przemysł samochodowy.
Z naszego bloga dowiesz się także, na czym polega Lean Manufacturing oraz jakie korzyści daje.
2. Agile Management
Elastyczność to słowo często pojawiające się w kontekście zarządzania łańcuchem dostaw. Nie dziwi więc tak duża popularność metody Agile Management, czyli zarządzania zwinnego lub właśnie elastycznego. Tutaj celem jest szybkie reagowanie na zmieniające się potrzeby rynku tak, aby spełnić oczekiwania. Najczęściej stosowane jest w przypadku produktów o krótkim cyklu życia oraz w sytuacji, gdy są one wytwarzane w wielu wariantach, ale w małych ilościach. Takie podejście jest stosowane np. na rynku modowym.
3. Leagile
Mniej znaną, choć niemniej ciekawą metodą jest Leagile, która łączy podejścia Lean oraz Agile. Jest to koncepcja najbardziej holistyczna, zbierająca zalety każdego z podejść, a przez to okazująca się bardzo efektywna w obecnej rzeczywistości gospodarczej. Firmą, która stosuje takie podejście jest HP. W przypadku drukarek, ich proces wytwórczy odbywa się na zasadzie zagregowanego zapotrzebowania, zgodnie z metodą Lean. Natomiast później dopasowuje się je do różnych rynków, gdy otrzymywane są zamówienia, czyli zgodnie z podejściem Agile.
Dobór metody zarządzania łańcuchem dostaw
Wybór odpowiedniej metody to ważny krok na drodze do sukcesu. Jak jednak wybrać odpowiednią? Poza popytem oraz cyklem życia bardzo istotne znaczenie ma to, jakie firma ma doświadczenie, jak operuje na obecnym etapie swojej działalności, a także czy ma do dyspozycji nowoczesne technologie informatyczne dostarczające odpowiednie dane z każdego etapu łańcucha dostaw. Niestety obecnie bez takich systemów efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw jest praktycznie niemożliwe. Ważne jednak, aby były one idealnie dopasowane do potrzeb firmy i specyfiki jej działania.
Zarządzanie łańcuchem dostaw – Podsumowanie
Zarządzanie łańcuchem dostaw to konieczność opanowania bardzo skomplikowanych procesów. Bez sprawnej organizacji jakiekolwiek problemy związane z przepływem towarów mogą bowiem negatywnie wpłynąć na relacje handlowe i tym samym naruszyć ekonomię działalności.
Poszukujesz rozwiązań, które pomogą zoptymalizować zarządzanie łańcuchem dostaw w Twojej firmie? Skontaktuj się z nami, aby usprawnić swoją działalność i zwiększyć zyski.