Circular Economy w akcji. Czym jest i jakie korzyści ma gospodarka o obiegu zamkniętym?

Gospodarka obiegu zamkniętego to nie tyle moda, ile konieczność. Konieczność w kontekście pogarszającej się dostępności do zasobów naturalnych, a także problemów środowiskowych, z którymi mierzymy się już dziś. Czym dokładnie jest circular economy oraz jakie są korzyści tego podejścia dla biznesu? Pozostań z nami, aby dowiedzieć się więcej na ten temat, nie tylko w kontekście biznesu, ale i życia codziennego.

Czym jest gospodarka o obiegu zamkniętym?

Gospodarka o obiegu zamkniętym to klucz do efektywnego zarządzania zasobami. Definiuje się ją jako taki model konsumpcji, którego celem jest maksymalne wydłużenie cyklu życia produktów oraz ograniczenie ilości generowanych odpadów. Wszystko dzięki pożyczaniu przedmiotów, ich ponownym używaniu, naprawie, odnawianiu, a także efektywniejszemu recyklingowi.

Założenia te sprawiają, że circular economy to podejście odwrotne do wciąż powszechnego schematu liniowego. Model liniowy to bowiem schemat “weź – wyprodukuj – użyj – wyrzuć”, w przypadku którego używa się ogromnych ilości tanich materiałów. Ich zastosowanie skutkuje tym, że produkty są nietrwałe i nieopłacalne jest ich naprawianie.

Trzeba jednak pamiętać, że surowce na Ziemi nie są niewyczerpalne. Dodatkowo już dziś nasza planeta potrzebuje 1,75 roku, aby odnowić te zasoby, które zużywamy zaledwie w ciągu roku. Współczynnik ten cały czas rośnie, wraz z rosnącą liczbą ludności i naszym postępującym konsumpcjonizmem, zwłaszcza w państwach rozwijających się.

Stąd też potrzeba wzrostu świadomości odnośnie gospodarki obiegu zamkniętego, która może uchronić naszą planetę oraz ludzi przed postępującą degradacją środowiska. Może dać też szansę wielu firmom na rozwój.

Zasady gospodarki o obiegu zamkniętym w biznesie

Punktem wyjścia w circular economy jest podejście biznesów. W tym zakresie jest kilka zasad, które powinny one wdrożyć, aby konsumenci mogli łatwiej realizować założenia gospodarki o obiegu zamkniętym w swoich domach.

Są to następujące zasady:

• ekoprojektowanie – projektowanie takich artykułów, które pozwolą zminimalizować ślad środowiskowy. Okazuje się bowiem, że dzięki takiemu podejściu, już na desce kreślarskiej można zminimalizować około 80 proc. śladu środowiskowego,
• myślenie systemowe – skupianie się na całym cyklu życia produktu, włącznie z tym, co stanie się z nim po zakończeniu etapu użytkowania. Tylko takie całościowe myślenie pozwala tworzyć lepsze rozwiązania, zarówno dla konsumentów, jak i środowiska,
• współpraca w całym łańcuchu wartości – kooperacja z wieloma podmiotami zewnętrznymi na różnych etapach cyklu produkcyjnego po to, aby tworzyć efektywniejsze rozwiązania,
• skupienie na innowacjach – ciągłe zastanawianie się, jak tworzyć lepsze produkty, które będą pomagały wspierać ideę circular economy. Takie innowacje dają szansę na odkrywanie nisz i rynków oraz generowanie nowych źródeł przychodów,
• hierarchia 3R – podejście do surowców oraz odpadów, zgodne z zasadą reduce, reuse, recycle, czyli redukuj, używaj, poddawaj recyklingowi. Tak, aby konsument mógł łatwiej się do nich stosować oraz chętniej wdrażał proekologiczne zachowania w swoim życiu.

Korzyści circular economy dla ludzi i środowiska

Gospodarka obiegu zamkniętego to nie wymysł – to konieczność. Motorem zmian w tym kierunku jest środowisko, którego częścią jesteśmy oczywiście również my jako ludzie.

Główną zaletą takiego podejścia jest przede wszystkim wolniejsze zużywanie zasobów naturalnych. Spowolnienie w tym zakresie to m.in. ograniczenie procesu niszczenia krajobrazu, a także siedlisk naturalnych, które nieustannie się kurczą.

Istotne znaczenie ma też zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych. Tylko na terenie Unii Europejskiej przemysł oraz użytkowanie produktów odpowiadają za ponad 9 proc. emisji gazów cieplarnianych. Dodatkowo każdy z nas wytwarza średnio nawet 180 kg odpadów w ciągu roku, które trzeba w odpowiedni sposób zagospodarować, przy czym część z nich w ogóle nie jest zdatnych do recyklingu. Stąd też potrzeba tworzenia takich produktów i opakowań, które będą mogły zostać użyte ponownie. Tutaj ogromna rola ekoprojektowania, które jest rolą świadomie działających przedsiębiorstw.

Zaletą circular economy jest też mniejszy stopień uzależnienia od surowców. Jak wspomnieliśmy, surowce nie są nieskończone, a wraz ze wzrostem liczebności światowej populacji rośnie zapotrzebowanie na nie. Dzięki recyklingowi przedmiotów oraz odzyskiwaniu materiałów produkcyjnych można ponownie wykorzystywać je w gospodarce, zamiast pogłębiać uzależnienie od importu, zmienności cen, a także borykania się z problemami z dostępnością (które z pewnością będą się nasilać).

Wbrew pozorom gospodarka obiegu zamkniętego to także korzyści dla ekonomii. Wspomniane zmiany mają doprowadzić do tworzenia nowych miejsc w pracy, których w Unii Europejskiej ma powstać ponad 700 tys. Procesy w tym zakresie mają także napędzać PKB i to nie tylko na naszym kontynencie. Szacuje się, że circular economy ma pomóc w wygenerowaniu nawet 4,5 biliona dolarów PKB na całym świecie.

Gospodarka obiegu zamkniętego a korzyści dla firm

Wielu przedsiębiorców wciąż postrzega wspomniane zmiany jako ryzyko dla ich konkurencyjności oraz barierę w rozwoju. Okazuje się jednak, że circular economy to raczej szansa, a nie ryzyko, o ile odpowiednio do niego podejdziemy.

Potencjalne korzyści dla biznesów to:

• mniejsze uzależnienie od surowców i tym samym wahań ich cen oraz narażenia na niedostępność,
• poprawa konkurencyjności oraz innowacyjności na tle konkurentów,
• poprawa wizerunku przedsiębiorstw wśród klientów, a także wśród kontrahentów,
• oszczędności związane z bardziej przemyślanym zarządzaniem zasobami,
• zwiększenie lojalności klientów,
• poprawa rozpoznawalności marki, jako tej, która szerzy pozytywne idee i zmiany,
• znajdowanie nisz konsumenckich i zdobywanie nowych rynków,
• wzrost zysków oraz stały rozwój.

Wskazówka: istotną rolę w circular economy odgrywa ciągłe doskonalenie. Sprawdź, jak może pomóc w tym Kaizen oraz w jaki sposób wdrożyć to podejście w swojej firmie, aby byli zaangażowani w nie pracownicy szeregowi i management.

Jak wdrożyć zasady circular economy w swoim życiu?

Realny wpływ na zmiany może mieć każdy z nas i to na co dzień. Co możemy zrobić w życiu codziennym, aby ograniczyć negatywny wpływ na środowisko i stosować się do podejścia circular economy? 

• Zastanowienie się, zanim zakupimy nowy przedmiot. Czy aby na pewno jest nam on niezbędny? A może ktoś, kogo znamy, jest go w stanie pożyczyć? Dzięki temu ograniczamy konsumpcję oraz generujemy mniej odpadów, często trudnych do przetworzenia.
• Naprawianie i niewyrzucanie. Ze względu na niższą cenę zakupu wielu dóbr jesteśmy przyzwyczajeni do tego, aby wyrzucać zepsute przedmioty, zamiast próbować je naprawić. Tym samym generujemy odpady, które w wielu przypadkach trudno przetworzyć. Warto jednak przynajmniej próbować podjąć się naprawy, która w wielu przypadkach okazuje się znacznie tańsza i tym samym korzystniejsza dla naszego portfela.
• Korzystanie z wypożyczalni. Ostatnie lata to upowszechnienie się różnego rodzaju wypożyczalni, zarówno ubrań, jak i przedmiotów codziennego użytku. To doskonała opcja, gdy z konkretnego przedmiotu chcemy skorzystać tylko raz.
• Kupowanie ubrań z drugiego obiegu. Szacuje się, że produkcja odzieży odpowiada za około 10 proc. emisji CO2, a także wymaga zużycia ogromnych ilości wody. Nowe kolekcje wchodzą na rynek już nie cztery, a nawet kilkanaście razy w ciągu roku, przy czym w wielu przypadkach są to ubrania bardzo niskiej jakości. Dlatego tak ważne jest to, aby świadomie podchodzić do nowych zakupów i – jeśli tylko to możliwe – wybierać ubrania z drugiego obiegu. Obecnie jest to możliwe nie tylko w stacjonarnych second handach, ale także online, dzięki liderom rynkowym, którzy także promują te idee.
• Wspieranie ekologicznych marek. Warto pamiętać, że konkretne zmiany wspieramy swoim portfelem. Dlatego też warto szukać marek, które inwestują w circular economy i działają na rzecz środowiska.

Co może zrobić mój biznes?

Gospodarka o obiegu zamkniętym w Twojej firmie? Także jest to możliwe.

Oprogramowanie do zarządzania produkcją może odegrać kluczową rolę we wdrażaniu i poprawie gospodarki o obiegu zamkniętym (circular economy) w firmie produkcyjnej na kilka sposobów:

1. Ścisłe Monitorowanie Zużycia Surowców: Oprogramowanie może pomóc w ścisłym monitorowaniu zużycia surowców na różnych etapach produkcji. Poprzez zbieranie danych na temat ilości używanych materiałów, firma może lepiej zrozumieć, gdzie zachodzi nadmierne zużycie i szukać sposobów na jego ograniczenie.

2. Optymalizacja Procesów Produkcyjnych: Dzięki analizie danych, oprogramowanie może identyfikować obszary, w których procesy produkcyjne są mniej efektywne. Poprzez optymalizację tych procesów, firma może zminimalizować odpady i lepiej zarządzać zasobami.

3. Śledzenie Cyklu Życia Produktu: Oprogramowanie może pomóc w śledzeniu cyklu życia produktu od fazy projektowania do utylizacji. Ta informacja jest kluczowa do zapewnienia, że produkty są zaprojektowane z myślą o łatwym demontażu i recyklingu, co wpisuje się w założenia gospodarki o obiegu zamkniętym.

4. Zarządzanie Retencją i Przepływem Produktów: Oprogramowanie umożliwia precyzyjne zarządzanie retencją i przepływem produktów w łańcuchu dostaw. Może to pomóc w zminimalizowaniu nadmiernych zapasów, które mogą prowadzić do marnotrawstwa, a także ułatwić śledzenie zwrotów i recyklingu produktów.

5. Integracja Z Dostawcami: Oprogramowanie do zarządzania produkcją może integrować się z systemami dostawców, umożliwiając ścisłą kontrolę nad jakością dostarczanych surowców. Dzięki temu firma może wybierać dostawców zorientowanych na zrównoważone praktyki.

6. Analiza Danych Dotyczących Odpadów: Systemy informatyczne mogą pomagać w monitorowaniu ilości i rodzajów odpadów generowanych podczas procesu produkcyjnego. Analiza tych danych pozwala na identyfikację obszarów, w których możliwe jest ograniczenie odpadów poprzez efektywne zarządzanie nimi.

Poprzez wdrożenie oprogramowania do zarządzania produkcją, firma może skutecznie usprawnić swoje procesy, minimalizując wpływ na środowisko i przyczyniając się do wdrażania zasad gospodarki o obiegu zamkniętym.

Podsumowanie

Gospodarka obiegu zamkniętego to szereg bezsprzecznych korzyści, także dla firm. W Nexelem tworzymy nowoczesne rozwiązania, które pomagają w lepszym gospodarowaniu zasobami, a także poprawiają efektywność procesów. Skontaktuj się z nami, aby poznać szczegóły i dowiedzieć się, jak możesz stać się liderem circular economy w swojej branży.